آلرژی فصلی چیست؟
آلرژی فصلی نوعی واکنش غیرعادی بدن است و زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن نسبت به یک آلرژن مانند گرده های گیاهان، علف ها، کپک ها و شوره حیوانات بیش از حد واکنش نشان دهد.
هنگام مواجهه فرد با آلرژن، سیستم ایمنی بدن او واکنش نشان داده و مواد شیمیایی مختلفی مانند هیستامین را آزاد می کند که منجر به بروز علائم آلرژیک می شود. این علائم شامل عطسه، سرفه، خارش، تورم، تحریک گلو، آبریزش بینی و چشم و حتی علائم پوستی مانند قرمزی و التهاب است.
آلرژی انواع گوناگونی دارد، از جمله آلرژی فصلی، غذایی، پوستی، تنفسی و دارویی. در برخی موارد، آلرژی می تواند عوارض جدی ایجاد کند. بنابراین مدیریت و درمان مناسب آن بسیار اهمیت دارد.
آلرژی فصلی یا رینیت آلرژیک فصلی، نوعی آلرژی است که در اثر تماس با آلرژن های موجود در هوا در فصل های خاصی از سال رخ می دهد. علائم معمولاً در فصل هایی که گیاهان گرده افشانی می کنند مانند بهار و تابستان، شدیدتر است.
علائم آلرژی فصلی
علائم آلرژی فصلی بسته به نوع آلرژن و حساسیت شخصی، ممکن است بسیار متنوع بوده و از خفیف تا شدید متغیر باشد. علائم شایع آلرژی فصلی عبارتند از:
- عطسه
- سرفه
- گرفتگی در بینی: گرفتگی در بینی همراه با خارش و تورم همراه که به عنوان رینیت آلرژیک شناخته می شود.
- التهاب و قرمزی چشم ها
- احساس خارش در گوش، بینی، حلق و چشم
- آبریزش بینی
- تنگی نفس و سرفه: در برخی افراد به خصوص اگر مبتلا به آسم باشند، آلرژی های فصلی می تواند منجر به تنگی نفس و سرفه شود.
دلایل بروز آلرژی فصلی
دلایل بروز آلرژی فصلی متفاوت بوده و به عوامل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، محیطی و شرایط زیستی بستگی دارد. این دلایل شامل موارد زیر است:
1. آلرژنهای فصلی:
– گرده گیاهان اغلب عامل اصلی بروز آلرژی های فصلی، به ویژه در بهار و تابستان هستند.
– رشد قارچ ها در فصل های مرطوب و نیمه خنک سال
– شوره حیوانات مانند گربه ها و سگ ها
2. پاسخ غیرعادی سیستم ایمنی:
آلرژی فصلی ناشی از واکنش غیرعادی سیستم ایمنی بدن به آلرژن های موجود در محیط است. سیستم ایمنی برای مقابله با این آلرژن ها واکنش های زیادی نشان می دهد که منجر به علائم آلرژیک می شود.
3. عوامل ژنتیکی:
ژنتیک نقش مهمی در افزایش احتمال بروز آلرژی های فصلی دارد. اگر یکی از والدین داشته باشد، احتمال بروز آن در فرد بیشتر می شود.
4. محیط و شرایط زندگی:
عوامل محیطی مانند آلودگی هوا، تغییرات درجه حرارت، رطوبت و آلرژن های موجود در محیط زندگی می توانند در بروز آلرژی موثر باشند.
5. تغییرات در فصل ها و شرایط هواشناسی
6. تعداد آلرژن ها:
افزایش تعداد آلرژن ها در محیط مانند گرده گیاهان و قارچ ها می تواند بروز آلرژی های فصلی را تسریع کند.
تشخیص آلرژی فصلی
تشخیص معمولاً توسط پزشکان متخصص آلرژی و ایمونولوژیک صورت می گیرد. فرآیند تشخیص آلرژی فصلی ممکن است شامل مراحل زیر باشد:
1. معاینه پزشکی:
پزشک ممکن است درباره علائم، زمان و شدت آنها و هر عامل محیطی یا غذایی که ممکن است باعث تشدید واکنش آلرژیک شود، سوالاتی بپرسد.
2. آزمایش های پوستی:
آزمایش پوستی، یک روش معمول برای تشخیص آلرژی های فصلی است. در این آزمون، پزشک مقدار کمی از آلرژن ها را به پوست تزریق کرده و سپس پوست را از نظر ایجاد واکنش هایی مانند قرمزی، تورم و خارش بررسی می کند. این آزمون معمولاً ایمن است و نتایج در عرض چند دقیقه به دست می آید.
3. آزمایش خون:
در برخی موارد، آزمایش خون با تعیین میزان آنتی بادی های مرتبط به آلرژن های مختلف، می تواند به تشخیص کمک کند.</p>
4. تست های الیزا و آزمایش های آلرژی مولکولی:
این تست ها برای تعیین میزان مواد مختلف آلرژنیک در خون مفید بوده و می توانند به تشخیص آلرژی های فصلی کمک کنند.
5. آزمون تنفسی:
برای افرادی که علائمی مانند تنفس سرد و تنگی نفس دارند، آزمون های تنفسی می تواند مفید باشد. این آزمون ها معمولاً با استفاده از دستگاه های تنفسی انجام می شوند و به بررسی عملکرد ریه ها کمک می کنند.
درمان و پیشگیری آلرژی فصلی
درمان معمولاً شامل ترکیبی از روش های دارویی و غیردارویی است که با هدف کنترل علائم و کاهش تأثیرات آلرژی بر کیفیت زندگی انجام می شود.
- درمان دارویی
– آنتی هیستامین ها: دارو های آنتی هیستامین می توانند به کنترل علائمی مانند عطسه، سرفه، خارش و گرفتگی بینی کمک کنند.
– داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs): در برخی موارد، مصرف NSAID ها مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می تواند به کنترل التهاب و تورم مرتبط با آلرژی های فصلی کمک کند.&lt;/p>
– داروهای ضدآلرژیک (مانند استروئیدهای موضعی)
- درمان غیردارویی و راهکارهای پیشگیرانه
تغییرات در محیط زندگی:
– استفاده از فیلترهای هوا در خانه برای کاهش آلرژن های موجود در هوا و کنترل علائم آلرژی
– نظافت محیط خانه و از بین بردن آلرژن هایی مانند گرد و غبار و قارچ ها
– اجتناب از حضور در فضای باز زمانی که تعداد گرده ها در محیط زیاد است.
– بستن پنجره ها
– استفاده از ماسک
– اجتناب از دود سیگار
در نهایت برای تعیین بهترین راهکار درمانی، بهتر است با پزشک مشورت شود. پزشک با توجه به تاریخچه پزشکی، علائم و آزمایش های مختلف، می تواند برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
منابع:
1) https://www.healthline.com/health/allergies/seasonal-allergies