- مه مغزی چیست؟
مه مغزی نوعی اختلال عملکرد شناختی است که با سردرگمی، مشکلات حافظه و عدم تمرکز تشخیص داده می شود. و نشانه ای از یک بیماری زمینه ای است.
مه مغزی به خودی خود یک وضعیت پزشکی نیست، بلکه نشانه ای از سایر شرایط پزشکی است. مه مغزی نوعی اختلال عملکرد شناختی است که شامل علائم زیر می باشد:
- مشکلات حافظه
- عدم وضوح ذهنی
- تمرکز ضعیف
- ناتوانی در تمرکز
برخی افراد نیز آن را به عنوان خستگی ذهنی توصیف می کنند. بسته به شدت مه مغزی، می تواند در کار، مدرسه یا سایر کارهای روزانه شما اختلال ایجاد کند.
- دلایل مه مغزی کدام اند؟
دلایل متعددی برای مه مغزی وجود دارد. مدیریت آن زمانی امکان پذیر است که علت اصلی آن مشخص شود:
- تغییرات هورمونی:
تحقیقات انجام شده 2018 نشان می دهند که تغییرات هورمونی می توانند باعث این عارضه شوند. سطح هورمون های پروژسترون و استروژن در دوران بارداری افزایش می یابد. این تغییر می تواند بر حافظه تأثیر بگذارد و باعث اختلال شناختی کوتاه مدت شود. به طور مشابه، طبق تحقیقات سال 2019، کاهش سطح استروژن در طول یائسگی می تواند باعث فراموشی، تمرکز ضعیف و تفکر مبهم شود.
- استرس:
بر اساس یک بررسی در سال 2017، استرس مزمن می تواند باعث خستگی ذهنی شود که نتیجه ی آن سخت تر شدن استدلال و تمرکز است.
- کمبود خواب:
کیفیت خواب ضعیف می تواند در عملکرد مغز اختلال ایجاد کند. خواب شبانه حدود 8 تا 9 ساعت برای بیشتر افراد مناسب است. کم خوابی می تواند منجر به تمرکز ضعیف شود.
- بیماری ها:
بیماری های مرتبط با التهاب، خستگی یا تغییرات در سطح گلوکز خون نیز می توانند باعث خستگی ذهنی شوند. همچنین برخی مشکلات دیگر نیز می توانند باعث اختلال در تمرکز شوند:
- کم خونی
- افسردگی
- دیابت
- میگرن
- کم کاری تیروئید
- بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید، سندرم شوگرن و MS
- کم آبی بدن
- عفونت های ویروسی مانند کرونا
- رژیم غذایی
رژیم غذایی همچنین می تواند در مه مغزی نقش داشته باشد. ویتامین B12 از عملکرد سالم مغز پشتیبانی می کند. نتایج مطالعه ای نشان داده است که کمبود ویتامین B12 می تواند بر عملکرد شناختی تأثیر بگذارد و باعث ایجاد این عارضه شود.
آلرژی یا حساسیت غذایی: ممکن است این عارضه پس از خوردن برخی غذاهای خاص ایجاد شود:
- آسپارتام
- بادام زمینی
- لبنیات
حذف غذاهای محرک از رژیم غذایی ممکن است علائم را بهبود بخشد.
- داروها:
عارضه ی برخی از داروها نیز می تواند مه مغزی باشد که باید با مشورت پزشک قطع شوند و یا دوزشان کم شود. (قطع ناگهانی و سرخود برخی داروها می تواند خطرناک باشد.)
- درمان مه مغزی
درمان به علت آن بستگی دارد. به عنوان مثال، در فردی که کم خونی دارد، مکمل های آهن ممکن است تولید گلبول های قرمز خون را افزایش داده و مه مغزی را کاهش دهند.
گاهی اوقات، رفع این مورد با اصلاح کمبود تغذیه ای، تعویض دارو یا بهبود کیفیت خواب انجام می شود. برای از بین بردن این عارضه این راهکارها پیشنهاد می شوند:
- خواب شبانه حداقل ۸ تا ۹ ساعت
- مدیریت استرس
- انجام فعالیت های تفریحی و سرگرمی ها.
- خودداری از مصرف بیش از حد الکل و کافئین
- ورزش منظم
- تقویت توانایی های تفکر
- مصرف پروتئین، میوه ها، سبزیجات و چربی های سالم
- رابطه ی بین اضطراب و مه مغزی:
اختلال در تمرکز همراه با اضطراب زمانی اتفاق می افتد که فرد احساس اضطراب می کند و در تمرکز یا تفکر واضح مشکل دارد. بسیاری از شرایط ممکن است باعث اضطراب و مشکل در تمرکز مورد شوند، از جمله بیماری های روان و بیماری های جسمی.
تجربه ی گهگاهی مه مغزی و اضطراب ، به ویژه در هنگام استرس زیاد، طبیعی است. با این حال، زمانی که افراد متوجه می شوند که اضطراب و مه مغزی به طور منظم در فعالیت های روزمره آنها اختلال ایجاد می کند، باید به پزشک مراجعه کنند.
- چرا اضطراب باعث مه مغزی می شود؟
افراد ممکن است احساس کنند که افکار مضطرب آنها دائماً در فرآیندهای فکریشان نفوذ می کند که می تواند تمرکز و تفکر واضح را دشوارتر کند. به عنوان مثال، تحقیقات نشان می دهند که اضطراب به طور قابل توجهی بر حافظه کاری فرد و بسیاری از فرآیندهای ذهنی دیگر تأثیر می گذارد.
برخی از مشکلات سلامت روان که ممکن است باعث اضطراب و مه مغزی شوند عبارتند از:
- افسردگی
- اختلالات اضطرابی، مانند اضطراب فراگیر و اختلال استرس پس از حادثه (PTSD)
- اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
مسائل مربوط به سلامت جسمانی نیز ممکن است باعث اضطراب و این بیماری شوند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به کرونا طولانی مدت، ممکن است مه مغزی و PTSD را نیز تجربه کنند. علاوه بر این، سندرم خستگی مزمن، که میتواند باعث شود فرد اغلب احساس خستگی کند، ممکن است باعث اضطراب و اختلال در تفکر شود.
چنانچه هرگونه از علائم ذکر شده در بالا را دارید برای پیگیری کامل تر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
منابع:
https://www.healthline.com/health/brain-fog
https://www.medicalnewstoday.com/articles/anxiety-and-brain-fog