چکیده:
آرتریت، التهاب یک یا چند مفصل است که می تواند در هر سنی، حتی در دوران کودکی رخ دهد. تورم، درد و سفتی در مفصل علائم اولیه آرتریت است. یکی از مفاصلی که بیشتر به آرتریت مبتلا می شود، مفصل زانو است. آرتریت زانو می تواند موجب ایجاد درد حتی هنگام قدم برداشتن وراه رفتن شود و درنتیجه بسیاری از فعالیت های روزمره دچار اختلال می گردد.
آرتریت زانو:
آرتریت زانو التهاب و تحلیل رفتن غضروف مفصل زانو است. غضروف پوششی لغزنده روی انتهای استخوان ها است که در زانو نیز به عنوان یک بالشتک عمل کرده و به آن اجازه می دهد تا به آرامی خم و راست (صاف) شود. غضروف زانو انتهای استخوان فمور (ران)، بالای استخوان ساق پا یا تیبیا (درشت نی) و پشت کاسه زانو (کشکک) را می پوشاند. هنگامی که غضروف از بین می رود، فضای بین استخوان ها کم و باریک می شود. به طوریکه در آرتریت پیشرفته، ممکن است مالش استخوان روی استخوان رخ دهد و خارهای استخوانی (برجستگی روی استخوان) ایجاد شود.
آسیب به غضروف مفصل زانو در طول زمان ممکن است منجر به ایجاد یا بدتر شدن ناهنجاریهایی همچون زانوهای ضربدری و پرانتزی شود.
انواع مناطق درگیر در آرتریت زانو:
از دست دادن غضروف می تواند بین استخوان ران و ساق پا در قسمت داخلی ، قسمت جانبی (سمت بیرونی) و زیر کاسه زانو رخ دهد. نازک شدن و ساییده شده غضروف زیر کاسه زانو (کشکک زانو) آرتریت پاتلوفمورال (آرتریت کشکک زانو) نامیده می شود. آرتریت زانو در هر یک از این سه بخش اشاره شده از مفصل می تواند رخ دهد. هنگامی که هر سه ناحیه تحت تأثیر قرار می گیرند، به آن آرتریت سه بخشی می گویند.
اشکال مختلف آرتریت:
انواع مختلفی از آرتریت وجود دارد. اما مواردی که بیشتر بر زانو تأثیر میگذارند شامل:
- آرتروز یا استئوآرتریت
- آرتریت روماتوئید
- آرتریت پس از ضربه
- استئوآرتریت زانو (Knee osteoarthritis):
اين نوع شايعترين نوع آرتريت زانو به حساب ميآيد و به اسم آرتروز زانو نيز شناخته ميشود. استئوآرتریت به عنوان بیماری مفصلی دژنراتیو (تخریبی) و تحليلبرنده شناخته می شود که می تواند مفاصل دیگر را نیز درگیر کند. این بیماری به تدریج در طول زمان پیشرفت می کند. تجزیه غضروف منجر به درد و التهاب می شود. استئوآرتریت در افرادي با سنين ۵۰ سال يا بالاتر بروز بيشتري دارد اما در افراد جوان نيز ممكن است مشاهده شود.
در آرتروز، غضروف درون مفصل زانو به تدریج ساییده می شود. درنتیجه غضروف فرسوده و خشن شده و فضای محافظتی بین استخوان ها کاهش می یابد. اما این تمام ماجرا نیست چرا که علاوه بر تجزیه غضروف، به مرور زمان در آرتروز کل مفصل نیز تحت تأثیر قرار می گیرد. این اتفاقات می تواند موجب ساییده شدن استخوان های زانو روی هم شده و خار های استخوانی دردناکی را ایجاد کنند.
- آرتریت روماتوئید زانو (Rheumatoid arthritis):
آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به بافت های سالم در چندین مفصل بدن از جمله زانو حمله می کند. یک سیستم ایمنی سالم زمانی که سعی می کند از شما در برابر عفونت، آسیب، سم یا مهاجم خارجی دیگر محافظت کند، باعث التهاب می شود. پاسخ التهابی یکی از راه هایی است که بدن در دفاع از عوامل نامبرده نشان می دهد. اما در آرتریت روماتوئید به دلیل خود ایمنی بودنِ این بیماری، باعث ایجاد التهاب در مفاصل فرد می شود، حتی اگر مهاجم خارجی وجود نداشته باشد.
در آرتریت روماتوئید زانو التهاب باعث درد، سفتی و تورم غشای سینوویال و کپسول اطراف مفصل زانو می گردد. سلول های التهابی موادی را آزاد می کنند که به مرور زمان غضروف زانو را تجزیه می کند. آرتریت روماتوئید می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد.
- آرتریت زانو پس از سانحه یا ضربه (Post-traumatic arthritis) :
آرتریت پس از ضربه زانو نوع دیگری از آرتریت زانو است که همان علائم آرتروز را بروز می دهد، اما با آسیب به غضروف زانو که به دنبال یک آسیب تروماتیک، مانند شکستگی یا پارگی ایجاد می شود، مشخص می گردد. شکستگی استخوان ممکن است سطح مفصلی را آسیب بزند و سال ها پس از آسیب منجر به آرتریت شود. پارگی مینیسک و آسیب رباط نیز می تواند باعث ناپایداری و پوشش اضافی بر روی مفصل زانو شود که به مرور زمان منجر به آرتریت می گردد. همانطور که گفته شد علایم آن مانند آرتروز؛ درد، سفتی و محدودیت حرکت می باشد که ممکن است تا سال ها پس از ضربه شروع نشود.
References: